برو به کار خود ای واعظ این چه فریادست
برو به کار خود ای واعظ | |||
---|---|---|---|
زبان | فارسی | ||
شاعر | حافظ[۱] | ||
شمار ابیات | ۷ | ||
بحر | مُجتَثّ مثمن مخبون محذوف مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن | ||
متن | |||
نسخهٔ مبنا: تصحیحِ محمّد قزوینی و قاسم غنی | |||
غزلی با مطلع «برو به کار خود ای واعظ این چه فریادست»، غزل شمارهٔ ۳۵ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.
مفهوم و درونمایه[ویرایش]
وزن[ویرایش]
در اجراها[ویرایش]
ترجمهها[ویرایش]
در دیگر آثار هنری[ویرایش]
شیخزاده در نگارهای که غزل «واعظان کاین جلوه در محراب و منبر میکنند / چون به خلوت میروند آن کار دیگر میکنند» را به تصویر میکشد، نیز بیتی از این غزل را میآورد. در این نگاره، ایوانِ مسجدی با کاشیکاری معرق را نشان میدهد و واعظی نیز با چهرهای اندوهگین بر منبری خاتمکاریشده نشسته و مردم را به توبه فرامیخوانَد. افزون بر درونِ ایوان، افرادِ زیادی بر روی پشتبامِ رواقِ کناریِ مسجد جمع شدهاند و به سخنانِ واعظ گوش میدهند. شیخزاده در اینجا توانسته است هراسِ ناشی از سخنانِ واعظ را در شنوندهها بهخوبی به تصویر بکشد. یک نفر دستانش را بر چهرهاش نهاده و گریه میکند، مردی وحشتزده یقهاش را پاره میکند، جوانی از حیرتْ انگشتش را به دندان گرفته و گناهکاری «سیهرو» دستِ یاری بهسوی واعظ دراز کرده است. ترکیبِ رنگ سرد و تیره نیز بر سنگینیِ فضای تصویر افزودهاست. حضوری مردی در پای منبر و روبهروی واعظ، نشان از دانشمندِ مجلس در مصرعِ اولِ بیتِ دومِ این غزل:«مشکلی دارم ز دانشمند مجلس بازپرس / توبهفرمایان چرا خود توبه کمتر میکنند» دارد. بر پیشانیِ ایوانِ مسجد و رواقِ کنار آن نیز دو کتبیه شامل بیتِ «برو به کار خود ای واعظ این چه فریادست / مرا فتاد دل از ره تو را چه افتادست» و مصرعِ «رواق منظر چشم من آشیانه توست» دیده میشود. این اثرِ شیخزاده، نگاره و نگارگرِ آن را در دستهٔ هنرمندانی قرار میدهد که در بهتصویر درآوردنِ اشعارِ حافظ موفق بودهاند.[۲]
پانویس[ویرایش]
- ↑ حافظ، دیوان حافظ، ۲۵.
- ↑ سمسار، «حافظ و هنر»، دائرةالمعارف اسلامی، ۱۹: ۷۲۴−۷۲۵.
منابع[ویرایش]
- آذرنوش، آذرتاش؛ اینجنیتو، دومینیکو؛ باقری، بهادر؛ بلوکباشی، علی؛ بیات، علی؛ پاکتچی، احمد؛ خرمشاهی، بهاءالدین؛ دادبه، اصغر؛ ساجدی، طهمورث؛ سجادی، صادق؛ سمسار، محمدحسن؛ شمس، اسماعیل؛ عبدالله، صفر؛ کردمافی، سعید؛ کیوانی، مجدالدین؛ مسعودی آرانی، عبدالله؛ میثمی، حسین؛ میرانصاری، علی؛ نکوروح، حسن؛ هاشمپور سبحانی، توفیق؛ بخش هنر و معماری (۱۳۹۰). «حافظ». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج. ۱۹. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹۷۸۶۰۰۶۳۲۶۰۴۷.
- حافظ شیرازی، شمسالدین محمد بن بهاءالدین محمد. قزوینی، محمد؛ غنی، قاسم، ویراستاران. دیوان حافظ. تهران: سینا.