عملیات والفجر ۵
عملیات والفجر ۵ | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از جنگ ایران و عراق | |||||||||
نمایی از نقشهٔ محل و میدان نبرد عملیات والفجر ۵ | |||||||||
| |||||||||
طرفهای درگیر | |||||||||
عراق | ایران | ||||||||
تلفات و خسارات | |||||||||
۳٫۶۰۰ نفر کشته و زخمی ۱۷۰ نفر اسیر انهدام: ۴۰ دستگاه تانک و نفربر ۲ فروند بالگرد ۱۰ انبار مهمات[۲][۳][۴][۵] | ۱۵۶ نفر کشته[۴][۵] |
والفجر ۵ | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
فرماندهان و رهبران | |||||
سپاه | |||||
واحدهای درگیر | |||||
سپاه و ارتش |
عملیات والفجر ۵ عملیاتی با هدف آزادسازی ارتفاعات منطقه چنگوله بود که در روز ۲۷ بهمن سال ۱۳۶۲ حدفاصل شهرهای مهران و دهلران با هدف آزاد سازی مناطق عملیاتی و فریب نیروهای عراقی در خروج از هور الهویزه در آستانه نبرد بزرگ عملیات خیبر انجام گرفت.[۶] در آستانه نبرد بزرگ خیبر لازم بود تکهای پشتیبانی به صورت محدود و ایذایی، بهمنظور فریب دشمن و جلب توجه ارتش عراق به منطقهای خارج از هور الهویزه، صورت پذیرد. از این رو عملیات والفجر ۵ در منطقه عمومی چنگوله در جنوب مهران وعملیات والفجر ۶ در منطقه مرزی «چزابه» و «چیلات» اجرا گردید.[۷][۸][۹][۱۰][۱۱]
منطقه عملیات[ویرایش]
منطقه عملیات، منطقه کوهستانی چنگوله حد فاصل شهرهای مهران و دهلران بود.[۱۲] منطقه چنگوله که شامل چند روستا و دهستان میباشد، درجنوب شرقی مهران واقع شده است و ۴۵ کیلومتر با مهران و۹۰ کیلومتر با دهلران فاصله دارد. این منطقه مرزی که در جنوب جاده مهران- دهلران قرار دارد، با شروع جنگ خالی از سکنه شد. نیروهای دشمن روستاهای این محدوده را اشغال و بهطور کامل تخریب کردند.[۱۳]
شرح عملیات[ویرایش]
مرحله اول عملیات در ساعت ۲۴ روز ۲۷ بهمن ۱۳۶۲ با رمز «یا زهرا (س)» آغاز شد. در این عملیات، یگانهای سپاه پاسداران و ارتش ایران با فرماندهی قرارگاه خاتم النبیاء حضور داشتند. در همان ساعات نخست، بلندیهای پیزولی، آزادخان کشته، تنگه چنگوله و دهها کیلومتر مربع از خاک ایران آزاد و جاده بدر - طیب عراق به تسلط نیروهای ایرانی درآمد. همچنین به ۴تیپ از گارد مرزی عراق خساراتی وارد شد.[۱۲] در مرحلهٔ دوم عملیات والفجر ۵ که در ساعت ۳:۴۰ مورخه ۲۸ بهمن ۱۳۶۲ آغاز گردید، مناطق دیگری از خاک ایران و عراق تصرف شد و نیروهای ایرانی در ۳۵ کیلومتری بزرگراه بغداد ـ بصره استقرار یافتند.[۲][۱۴]
در مجموع دو مرحله عملیات، منطقهای به گستردگی ۱۱۰ کیلومتر مربع شامل بلندیهای «پیزولی»، «تنگه چنگوله»، «تونل»، «چغا عسکر»، «عباس عظیم»، پاسگاههای شمالی «عین عبد»، «طارق»، «الرباقی»، شهرکهای «یک سایه»، «آل یاسین» و روستاهای شیخ احمد آزاد شد و چهل دستگاه تانک و نفربر، مقداری سلاح سبک و نیمه سنگین، دو فروند چرخبال، دهها دستگاه خودروی نظامی و ده انبار مهمات دشمن منهدم و دهها دستگاه تانک و نفربر، شماری خودروی نظامی و انواع سلاحهای سبکو و نیمه سنگین به قنیمت رزمندگان سپاه پاسداران درآمد.[۱۲]
در این عملیات، از سوی عراق، تیپ بازسازی شده ۴ گارد مرزی، یک واحد کماندویی، تیپ ۴ کوهستانی، یک گردان تانک از تیپ ۵۰ زرهی لشکر ۱۲ حضور داشتند که بجز آسیب ۵۰ درصدی به تیپ ۵۰ زرهی، الباقی واحدها بهطور کامل، منهدم شدند.[۱۵] در مجموع، تعداد کشته و زخمیهای عراقیها بیش از ۳۶۰۰ نفر، تعداد اسرا نیز ۱۷۰ نفر گزارش شده است.[۱۲]
منابع[ویرایش]
- ↑ موسوی، زینت السادات (۱۳۹۴). «پنجم». چنگوله و چیلات (PDF). تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس. صص. ۵۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۷۴۸۸-۵۲-۲.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «آشنایی با عملیات والفجر ۵». همشهری آنلاین. ۲۰۱۳-۰۲-۱۵. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۱.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «عملیات والفجر ۵ فریب دشمن برای خروج از هورالهویزه». اطلاعات. ۲۹ بهمن ۱۳۹۹. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۱.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «عملیات والفجر 5». کنگره شهدای ایلام. ۲۰۱۹-۰۲-۱۹. بایگانیشده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۱.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «بازخوانی و بازسازی عملیات والفجر 5 در همدان | خبرگزاری فارس». www.farsnews.ir. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۱.
- ↑ موسوی، زینت السادات (۱۳۹۴). «پنجم». چنگوله و چیلات (PDF). تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس. صص. ۵۰. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۷۴۸۸-۵۲-۲.
- ↑ 10 (۲۰۱۸-۰۲-۱۶). «عملیات والفجر 5 فریب دشمن برای خروج از هورالهویزه در آستانه نبرد خیبر». ایرنا. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۸-۳۱.
- ↑ 2520 (۲۰۲۰-۰۹-۲۹). «عملیات خیبر و موفقیت در نخستین تجربه آبی خاکی». ایرنا. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۸-۳۱.
- ↑ «آشنایی با عملیات والفجر ۵». همشهری آنلاین. ۲۰۱۳-۰۲-۱۵. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۸-۳۱.
- ↑ «عملیات والفجر 5 فریب دشمن برای خروج از هور الهویزه در آستانه نبرد خیبر». defapress.ir. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۸-۳۱.
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Dawn_5
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ ۱۲٫۳ «آنچه در عملیات «والفجر ۵» گذشت؟». ایسنا. ۲۰۲۴-۰۲-۱۶. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۳۰.
- ↑ «عملیات والفجر 5 فریب دشمن برای خروج از هورالهویزه در آستانه نبرد خیبر». www.irna.ir. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۳۰.
- ↑ موسوی، زینت السادات (۱۳۹۴). «پنجم». چنگوله و چیلات (PDF). تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس. صص. ۵۱ و ۶۳. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۷۴۸۸-۵۲-۲.
- ↑ «عملیات والفجر ۵». www.irna.ir. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۳۰.