درگاه:فلسفه/زندگینامهٔ برگزیده
زندگینامهٔ برگزیده ۱
درگاه:فلسفه/زندگینامهٔ برگزیده/۱
دیوید هیوم (به انگلیسی: David Hume) (۷ مه ۱۷۱۱–۲۵ اوت ۱۷۷۶) از فیلسوفان اسکاتلندی و از پیشروان مکتب تجربهگرایی بود. تقریباً همه فیلسوفان بر این اتفاق نظر دارند که او بزرگترین فیلسوفان تاریخ بریتانیا و مکتب تجربهگرایی بوده است. او نخستین کسی بود که تهمت الحاد را پذیرفت. پیش از او فیلسوفان بسیاری از ادیان مختلف (مثلاً:از یونان باستان سقراط، از یهودیت اسپینوزا، از مسیحیت جوردانو برونو به الحاد متهم شدهاند که البته همه آنها الحاد را رد کردند و این تهمتها همه یا ناشی از اختلاف سیاسی بوده یا خود واقعاً کافر بودند ولی خودشان پنهان کردند یا نخواستند باور کنند که کافر هستند (مثل اسپینوزا). هیوم نخستین فیلسوف در تاریخ بشر بود که زمانی به الحاد متهم شد گفت: باید بگویم که کفر خود را میپذیرم. ادامه...
زندگینامهٔ برگزیده ۲
درگاه:فلسفه/زندگینامهٔ برگزیده/۲
ایمانوئل کانت (به آلمانی: Immanuel Kant) (زاده ۲۲ آوریل ۱۷۲۴ - درگذشتهٔ ۱۲ فوریه ۱۸۰۴) چهره محوری در فلسفه جدید است. وی تجربه گرایی و عقل گرایی ابتدایی مدرن را در هم آمیخت، و تا به امروز تأثیر مهم وی در مابعدالطبیعه، معرفتشناسی، اخلاق، فلسفه سیاسی، زیبایی شناسی و دیگر حوزهها ادامه دارد. ایده بنیادین «فلسفه نقدی» کانت به ویژه در نقدهای سهگانه وی «نقد عقل محض»، «نقد عقل عملی»، و «نقد قوه حکم»، «خودآیینی انسان» است. وی استدلال میکند که فاهمه انسان، منشأ قوانین عمومی طبیعت است که تشکیل دهنده همه تجربه ماست؛ و عقل انسان است که قانون اخلاقی را به ما میدهد که این قانون، مبنای ما برای باور به خدا، آزادی، و جاودانگی است؛ بنابراین، شناخت علمی، اخلاق، و باور دینی متقابلاً سازگار و مورد اطمینانند زیرا همه آنها متکی به بنیان یکسان «خودآیینی» انسانند، که به علاوه، انسان براساس جهان نگری غایتشناسانه حکم تأملی، غایت نهایی طبیعت است. او همچنین یکی از فیلسوفان کلیدی روشنگری است و فلسفهٔ وی از اندیشههای مسلط بر نیمهٔ نخست سدهٔ نوزدهم است. ادامه...
زندگینامهٔ برگزیده ۳
درگاه:فلسفه/زندگینامهٔ برگزیده/۳
باروخ اسپینوزا و بعدها بندیکت دِ اسپینوزا (۱۶۳۲ - ۱۶۷۷ میلادی) فیلسوف مشهور هلندی است. او قابلیتهای علمی فراوانی داشت و گستره و اهمیت آثارش تا سالها پس از مرگ او به طور کامل درک نشد. امروزه، اسپینوزا یکی از بزرگترین خردگرایان فلسفه قرن هفدهم و زمینه ساز ظهور نقد مذهبی و همچنین عصر روشنگری در قرن هجدهم به شمار میرود. اسپینوزا یک سفاردی بود. پدر او در جریان تفتیش عقاید در پرتغال، به مدارا پذیرترین کشور جهان آن زمان یعنی هلند مهاجرت کردند تا از مجازات یهودی بودن در امان بمانند. اسپینوزا عهد عتیق و سایر متون یهودی را به خوبی فرا گرفت، اما با گذر زمان نظرهای بحث برانگیزی دربارهٔ سندیت عهد عتیق و سرشت امر مقدس پیدا کرد که به نظر میرسد در نهایت منجر به تکفیر و رانده شدن او از جامعهٔ یهودیان در سن ۲۳ سالگی شد. حتی پیش از واکنش یهودیان، کلیسای کاتولیک کتابهای او را در فهرست کتابهای ممنوعه قرار داد و پروتستانهای هلندی این کتابها را به آتش کشیدند. فیلسوف و مورخ، گئورگ ویلهلم فریدریش هگل، دربارهٔ فیلسوفان هم عصر خود نوشت: «شما یا پیرو اسپینوزا هستید، یا اساساً فیلسوف نیستید.» ادامه...
زندگینامهٔ برگزیده ۴
درگاه:فلسفه/زندگینامهٔ برگزیده/۴
جان لاک (به انگلیسی: John Locke) (مرگ ۱۷۰۴- زاده ۱۶۳۲) از فیلسوفان سده ۱۷ میلادی انگلستان بود که به طور گسترده به عنوان پدر لیبرالیسم کلاسیک شناخته میشود. لاک از مهمترین شارحان نظریه قرارداد اجتماعی و پیروان مکتب تجربهگرایی است. نظرات او بر پیشرفت شناختشناسی و فلسفه سیاسی مؤثر بود. او از تأثیرگذارترین اندیشمندان عصر روشنگری شمرده میشود. نوشتههای او بر ولتر و ژان ژاک روسو، بسیاری از اندیشوران اسکاتلندی و انقلابیون آمریکائی اثرگذار بود. این تأثیر را میتوان در اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا مشاهده کرد. فرضیه لاک در مورد ذهن معمولاً خاستگاه تصورات امروزی در مورد آگاهی و خود شمرده میشود. فرضیهای که در آثار فیلسوفانی چون دیوید هیوم، ژان ژاک روسو و ایمانوئل کانت برجستگی مییابد. لاک نخستین فیلسوفی بود که «خود» را از طریق استمرار «هوشیاری» تعریف کرد. او معتقد بود که انسانها چون لوح پاک و دستنخورده و تهی از دانش زاده میشوند و هیچ دانسته درونی و ذاتی ندارند بلکه هر آنچه میدانند از راه مشاهده (تجربه) به دست میآید. ادامه...
زندگینامهٔ برگزیده ۵
درگاه:فلسفه/زندگینامهٔ برگزیده/۵ ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، مشهور به ابوعلیِ سینا، ابن سینا و پور سینا (زادهٔ ۳۵۹ ه.ش در بخارا – درگذشتهٔ ۲ تیر ۴۱۶ در همدان، ۹۸۰–۱۰۳۷ میلادی[۱۱])،[۱۲][۱۳][۱۴] همهچیزدان،[۱۵] پزشک، ریاضیدان، منجم، فیزیکدان، شیمیدان، روانشناس، جغرافیدان، زمینشناس، شاعر، منطق دان و فیلسوف[۱۶] ایرانی[۲][۳][۴][۵][۱۷] و از مشهورترین و تاثیرگذارترینِ فیلسوفان و دانشمندان ایرانزمین است که به ویژه به دلیل آثارش در زمینه فلسفه ارسطویی و پزشکی اهمیت دارد. وی نویسنده کتاب شفا یک دانشنامه علمی و فلسفی جامع است و القانون فی الطب یکی از معروفترین آثار تاریخ پزشکی استادامه...
زندگینامهٔ برگزیده ۶
درگاه:فلسفه/زندگینامهٔ برگزیده/۶
هراکلیتوس، هراکلیت یا هرقلیطوس (به یونانی: Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος، تلفظ: هِراکلِئیتُس هُ اِفِسیُس) (۴۸۰-۵۴۰ق. م) از فیلسوفان دورهٔ پیش از سقراطی است. وی از اشرافزادهگان افهسوس بود و مشهور است که یونانیان باستان به او لقب فیلسوف تاریک یا فیلسوف گریان داده بودند. هراکلیتوس آتش را بهعنوان سرچشمه و عنصر نخستین معرفی کرد، و معتقد بود همه چیز در جهان چون آتشی روشن در حالِ تغییر و تبدل است. حتا جهان را آتشی میدانست که هیچ کس آن را نیافریده: آتشی همیشه فروزان که پارههایی از آن خاموش و پارههایی از آن روشن میشوند. از هراکلیتوس تنها نقلقولهایی در نوشتههای نویسندگان بعدی به جا مانده، که گاهی تنها از یک جمله تشکیل شدهاند.
زندگینامهٔ برگزیده ۷
زندگینامهٔ برگزیده ۸
زندگینامهٔ برگزیده ۹
زندگینامهٔ برگزیده ۱۰
زندگینامهٔ برگزیده ۱۱
زندگینامهٔ برگزیده ۱۲
زندگینامهٔ برگزیده ۱۳
زندگینامهٔ برگزیده ۱۴
زندگینامهٔ برگزیده ۱۵
زندگینامهٔ برگزیده ۱۶
زندگینامهٔ برگزیده ۱۷
زندگینامهٔ برگزیده ۱۸
زندگینامهٔ برگزیده ۱۹
زندگینامهٔ برگزیده ۲۰
زندگینامهٔ برگزیده ۲۱
زندگینامهٔ برگزیده ۲۲
زندگینامهٔ برگزیده ۲۳
زندگینامهٔ برگزیده ۲۴
زندگینامهٔ برگزیده ۲۵
زندگینامهٔ برگزیده ۲۶
زندگینامهٔ برگزیده ۲۷
زندگینامهٔ برگزیده ۲۸
زندگینامهٔ برگزیده ۲۹
زندگینامهٔ برگزیده ۳۰
زندگینامهٔ برگزیده ۳۱
زندگینامهٔ برگزیده ۳۲
زندگینامهٔ برگزیده ۳۳
زندگینامهٔ برگزیده ۳۴
زندگینامهٔ برگزیده ۳۵
زندگینامهٔ برگزیده ۳۶
زندگینامهٔ برگزیده ۳۷
زندگینامهٔ برگزیده ۳۸
زندگینامهٔ برگزیده ۳۹
زندگینامهٔ برگزیده ۴۰
زندگینامهٔ برگزیده ۴۱
زندگینامهٔ برگزیده ۴۲
زندگینامهٔ برگزیده ۴۳
زندگینامهٔ برگزیده ۴۴
زندگینامهٔ برگزیده ۴۵
زندگینامهٔ برگزیده ۴۶
زندگینامهٔ برگزیده ۴۷
زندگینامهٔ برگزیده ۴۸
زندگینامهٔ برگزیده ۴۹
زندگینامهٔ برگزیده ۵۰
زندگینامهٔ برگزیده ۵۱
زندگینامهٔ برگزیده ۵۲
زندگینامهٔ برگزیده ۵۳
زندگینامهٔ برگزیده ۵۴
زندگینامهٔ برگزیده ۵۵
زندگینامهٔ برگزیده ۵۶
زندگینامهٔ برگزیده ۵۷
زندگینامهٔ برگزیده ۵۸
زندگینامهٔ برگزیده ۵۹
زندگینامهٔ برگزیده ۶۰
زندگینامهٔ برگزیده ۶۱
زندگینامهٔ برگزیده ۶۲
زندگینامهٔ برگزیده ۶۳
زندگینامهٔ برگزیده ۶۴
زندگینامهٔ برگزیده ۶۵
زندگینامهٔ برگزیده ۶۶
زندگینامهٔ برگزیده ۶۷
زندگینامهٔ برگزیده ۶۸
زندگینامهٔ برگزیده ۶۹
زندگینامهٔ برگزیده ۷۰
زندگینامهٔ برگزیده ۷۱
زندگینامهٔ برگزیده ۷۲
زندگینامهٔ برگزیده ۷۳
زندگینامهٔ برگزیده ۷۴
زندگینامهٔ برگزیده ۷۵
زندگینامهٔ برگزیده ۷۶
زندگینامهٔ برگزیده ۷۷
زندگینامهٔ برگزیده ۷۸
زندگینامهٔ برگزیده ۷۹
زندگینامهٔ برگزیده ۸۰
زندگینامهٔ برگزیده ۸۱
زندگینامهٔ برگزیده ۸۲
زندگینامهٔ برگزیده ۸۳
زندگینامهٔ برگزیده ۸۴
زندگینامهٔ برگزیده ۸۵
زندگینامهٔ برگزیده ۸۶
زندگینامهٔ برگزیده ۸۷
زندگینامهٔ برگزیده ۸۸
زندگینامهٔ برگزیده ۸۹
زندگینامهٔ برگزیده ۹۰
زندگینامهٔ برگزیده ۹۱
زندگینامهٔ برگزیده ۹۲
زندگینامهٔ برگزیده ۹۳
زندگینامهٔ برگزیده ۹۴
زندگینامهٔ برگزیده ۹۵
زندگینامهٔ برگزیده ۹۶
زندگینامهٔ برگزیده ۹۷
زندگینامهٔ برگزیده ۹۸
زندگینامهٔ برگزیده ۹۹