رخ (کانی‌شناسی)

فلوئوریت سبز با رخ برجسته.

به تمایل بلورها برای شکست در امتداد صفحات بلوری خاص، رَخ یا کلیواژ (به انگلیسی : cleavage) گفته می‌شود. این سطوح معمولاً دسته صفحات با چگالی اتمی کم و فاصلهٔ زیاد هستند.

انواع رخ

رخ‌ها می‌توانند، کامل، خوب، مشخص یا ناقص باشند.

انواع دیگر رخ‌ها عبارتند از:

• رَخ انحلالی یا رَخ انحلال فشاری:رَخی که با رگه‌های بازمانده انحلال‌ناپذیر یا سوگیری ترجیحی دانه‌های طویل یا ورقه‌های میکا مشخص می‌شود.
• رَخ سنگِ لوحی: رخی که در آن حوزه‌های کشیده‌ای از انبوهه‌های کوارتز یا فلدسپار با لایه‌هایی از میکا از هم جدا می‌شوند.
• رخ فاصله‌دار: رخی با حوزه‌های مشخص یا سطوحی که با نواحی فاقد رَخ از هم جدا می‌شوند.
• رَخ قاعده‌ای: رخ‌های کانیایی به موازات صفحه قاعده‌ای
• رخ کنگره‌ای: رخی ناشی از سوگیری ترجیحی لایه‌های سنگ یا دانه‌های کانی که بر اثر چین‌خوردگی ریزمقیاس به وجود می‌آید
• رخ مدادی یا ساختار مدادی: رخی که باعث شکسته شدن سنگ به‌ صورت قطعات دراز و کشیده، شبیه به مداد، می‌شود.

منابع

• Hurlbut, Cornelius S.; Klein, Cornelis, 1985, Manual of Mineralogy, 20th ed., Wiley, pp. 200 - 202

جستارهای وابسته

• شکست کلیواژ